Vilmos Huszár, Kaartspelers

In de gele kleurpartijen van het schilderij van Huszár is verfschilfering ontstaan. Vermoedelijk is dit veroorzaakt door degraderend cadmiumpigment. In de tijd dat het werk werd geschilderd, was er nog een instabiele vorm van deze verf op de markt. Onder invloed van ultraviolette straling kan het pigment gaan degraderen wat onder andere het schilferen van de verflaag tot gevolg kan hebben. Het degraderen kan niet gestopt worden, maar wel verminderd. Zo dient blootstelling van het schilderij aan ultravioletlicht te worden verminderd en wordt er bij transport gebruik gemaakt van een speciale kist waarbij de hoeveelheid trillingen wordt gereduceerd.

Bij de restauratie van het schilderij is de verfschilfering vastgezet en zijn de lacunes gevuld en geretoucheerd. Het schilderij werd bedekt door een laag oppervlaktevuil en nicotine-aanslag. Dit is eveneens verwijderd. Het schilderij is als laatste conserverend ingelijst.

F. du Monceau, Bloemstilleven in vaas

Het schilderij van Du Monceau kwam in ons atelier met een barst in het paneel. Het paneel is in het verleden meerdere malen behandeld waarbij een parket op de achterzijde is aangebracht. Om de barst te kunnen plakken is het parket van de achterzijde verwijderd. Na de behandeling is besloten deze niet meer terug te plaatsen omdat de kans bestaat dat hierdoor nieuwe barsten kunnen ontstaan. Door fluctuaties in relatieve vochtigheid en temperatuur gaat hout uitzetten en krimpen. Een parket belemmert het paneel in deze bewegingen waardoor barsten kunnen ontstaan.
Naast een constructieve behandeling hebben wij het oppervlaktevuil en het vergeelde vernis verwijderd.

Abraham Storck, Zeegezicht

Het schilderij van Abraham Storck is in zijn geheel gerestaureerd. Hierbij is een oppervlaktevuillaag verwijderd en een vergeeld vernis. Na de vernisafname bleek dat in het verleden veel overschilderingen met retouches waren aangebracht om het craquelé te verhullen. Voor de restauratie waren deze retouches door de dikke, vergeelde vernislaag niet zichtbaar onder ultravioletlicht. Na vernisafname zijn deze goed zichtbaar als donkere plekken. De overschilderingen zijn met een Solvent/Surfactant gel verwijderd waarna een stabiele tussenvernis is aangebracht. Lacunes in de verflaag zijn gevuld en geretoucheerd samen met sleetse plekjes in de schildering. Het craquelé wordt tegenwoordig geaccepteerd als deel van het verouderingsproces van een verflaag en is daarom niet opnieuw geretoucheerd.

A. Augustus, Rotspartij

Door een brandcalamiteit is het schilderij bedekt door een laag roet op de voor- en achterzijde. Er is los roet neergedaald op bovenranden van de lijst en er is schade ontstaan door extreme fluctuaties in de relatieve luchtvochtigheid. Het roet heeft zich aan het oppervlak gehecht. Ook bluswater heeft zijn sporen achter gelaten en op enkele plekken het (ongeverniste) verfoppervlak aangetast.

Bij dit schilderij zijn de roet- en vuillaag in twee stadia van het verfoppervlak verwijderd. Loszittende verfdeeltjes zijn vastgezet waarna de lacunes in de verflaag zijn gevuld en de vullingen geretoucheerd. Roet, vuil en stof zijn van de achterzijde en de lijst verwijderd. Door de extreme fluctuaties in temperatuur en relatieve luchtvochtigheid was de spanning van het doek slecht. Deze is verbeterd waarna het schilderij conserverend is ingelijst (info) en voorzien van een achterkantbescherming.

Adriaen Brouwer, twee panelen met interieur

Restauratie en onderzoek.
Beide panelen van Adriaen brouwer zijn volledig gerestaureerd; het oppervlaktevuil en vernis zijn verwijderd waarna de schilderijen zijn voorzien van een nieuwe, stabiele vernislaag.
Naast de restauratie is ook onderzoek uitgevoerd naar het pigmentgebruik van Adriaen Brouwer op beide panelen. Hiervoor is een draagbare röntgenfluorescentie spectrometer gebruikt (pXRF). Dit is een non-destructieve techniek waarbij kort gezegd met röntgenstraling de atomen in de verflaag worden bepaald. De gemeten elementen kunnen herleid worden tot pigmenten.
Na interpretatie van de gegevens blijkt dat Adriaen Brouwer op beide panelen gebruik heeft gemaakt van een calciumcarbonaat (krijt-lijm) grondering, vermoedelijk een imprimatura van loodwit vermengd met olie, loodwit als pigment, ijzeroxide aardepigmenten in verschillende kleuren en indigo als blauw pigment.

Hermanus Siderius, Zomerlandschap en Winterlandschap.

Twee olieverfschilderingen op een paneel van eikenhout, beide rechtsonder gesigneerd H.Siderius 1847.
Bij beide schilderijen bevond zich op de olieverflaag een vernislaag op natuurlijke basis. Vernissen op natuurlijke basis vergelen op termijn, dit is een langzaam proces dat geleidelijk de kleuren en kleur- en zwartwitcontrasten beïnvloed. Witte tinten zoals in sneeuw- en wolkenpartijen worden geel tot geelbruin en blauwe tinten zoals in luchtpartijen worden groen. Violet verandert richting grijs. Donkere tinten worden minder donker en witte tinten minder licht.
Op de vernislaag bevond zich een laag grijs oppervlaktevuil, deze onderdrukt eveneens de kleurhelderheid en veroorzaakt dat het vernisoppervlak mat toont. Bij deze mate van vernisvergeling en oppervlaktevervuiling geldt dat de diepte en ruimtelijke werking in het tafereel sterk verminderd is, het tafereel toont plat en is nauwelijks meer toegankelijk. Omdat oppervlaktevuil hygroscopisch is kan het schimmelvorming bevorderen, vuil en schimmels tasten vernis- en verflagen aan. Voor het behoud van het schilderij dient dit vuil te worden verwijderd.

Claude Monet, "De Voorzaan en de Westerhem"

Er is, voor de aankoop van het schilderij, een conditierapport opgemaakt. Na de aankoop is materiaaltechnischonderzoek (pXRF) gedaan en is een uitgebreide toestandbeschrijving van de huidige materiële staat gemaakt.
Op advies van ons atelier is door het museum besloten om de gewone inlijsting om te zetten naar een meer beschermende inlijsting, de microklimaatlijst.

Jan Sluijters, "Naakt met Parelsnoer"

Het oppervlaktevuil is verwijderd waarna de, oude vergeelde, vernislaag werd afgenomen.
Het schilderij is voorzien van een niet vergelende vernislaag.
Vuil en stof aan de aan de achterzijde zijn verwijderd, de spieën gezekerd het doek is verbeterd ingelijst. Aan de achterzijde is een Kapaline plaat gemonteerd als achterkantbescherming.