Actuele restauraties

Arnout Colnot, Mandje met aardappelen, 1910.

Bij het schilderij van Arnout Colnot zijn er veel beschadigingen en lacunes in de verflaag aanwezig waarbij de onderliggende drager zichtbaar is. De lacunes zijn in het verleden geheel en/of gedeeltelijk overschilderd waarbij veel van de originele verflaag eveneens werd bedekt. Deze overschilderingen weken af in kleur en structuur van de originele omringende olieverflaag. Bij de restauratie van het schilderij hebben wij het vergeelde vernis en de storende overschilderingen verwijderd. De lacunes in de verflaag zijn gevuld en de structuur is in overeenstemming gebracht met die van de originele verflaag. Nadat een stabiele tussenvernis is aangebracht zijn de vullingen geretoucheerd. Hierna heeft het schilderij een niet vergelende slotvernislaag gekregen en is het op conserverende wijze ingelijst.

> Website Stedelijk Museum Alkmaar

Willem Steelinck, "Gedekte tafel" 1915

Op het schilderij "Gedekte tafel" door Steelinck bevond zich een dikke laag nicotine-aanslag (sigarettenrook) en een vergeeld vernis. Bij de restauratie van het schilderij hebben wij het oppervlaktevuil met de nicotine-aanslag en het vergeelde vernis verwijderd. Oppervlaktevuil is hygroscopisch. Het vormt hierdoor een goede voedingsbodem voor schimmels. Schimmels, oppervlaktevuil en rookaanslag kunnen vernis- en verflagen aantasten.
Na deze behandeling is een dunne laag niet vergelende vernis aangebracht en is het doek op een verbeterde manier ingelijst.

> Website Singer Museum

Vilmos Huszár, Kaartspelers

In de gele kleurpartijen van het schilderij van Huszár is verfschilfering ontstaan. Vermoedelijk is dit veroorzaakt door degraderend cadmiumpigment. In de tijd dat het werk werd geschilderd, was er nog een instabiele vorm van deze verf op de markt. Onder invloed van ultraviolette straling kan het pigment gaan degraderen wat onder andere het schilferen van de verflaag tot gevolg kan hebben. Het degraderen kan niet gestopt worden, maar wel verminderd. Zo dient blootstelling van het schilderij aan ultravioletlicht te worden verminderd en wordt er bij transport gebruik gemaakt van een speciale kist waarbij de hoeveelheid trillingen wordt gereduceerd.

Bij de restauratie van het schilderij is de verfschilfering vastgezet en zijn de lacunes gevuld en geretoucheerd. Het schilderij werd bedekt door een laag oppervlaktevuil en nicotine-aanslag. Dit is eveneens verwijderd. Het schilderij is als laatste conserverend ingelijst.

F. du Monceau, Bloemstilleven in vaas

Het schilderij van Du Monceau kwam in ons atelier met een barst in het paneel. Het paneel is in het verleden meerdere malen behandeld waarbij een parket op de achterzijde is aangebracht. Om de barst te kunnen plakken is het parket van de achterzijde verwijderd. Na de behandeling is besloten deze niet meer terug te plaatsen omdat de kans bestaat dat hierdoor nieuwe barsten kunnen ontstaan. Door fluctuaties in relatieve vochtigheid en temperatuur gaat hout uitzetten en krimpen. Een parket belemmert het paneel in deze bewegingen waardoor barsten kunnen ontstaan.
Naast een constructieve behandeling hebben wij het oppervlaktevuil en het vergeelde vernis verwijderd.

Abraham Storck, Zeegezicht

Het schilderij van Abraham Storck is in zijn geheel gerestaureerd. Hierbij is een oppervlaktevuillaag verwijderd en een vergeeld vernis. Na de vernisafname bleek dat in het verleden veel overschilderingen met retouches waren aangebracht om het craquelé te verhullen. Voor de restauratie waren deze retouches door de dikke, vergeelde vernislaag niet zichtbaar onder ultravioletlicht. Na vernisafname zijn deze goed zichtbaar als donkere plekken. De overschilderingen zijn met een Solvent/Surfactant gel verwijderd waarna een stabiele tussenvernis is aangebracht. Lacunes in de verflaag zijn gevuld en geretoucheerd samen met sleetse plekjes in de schildering. Het craquelé wordt tegenwoordig geaccepteerd als deel van het verouderingsproces van een verflaag en is daarom niet opnieuw geretoucheerd.

A. Augustus, Rotspartij

Door een brandcalamiteit is het schilderij bedekt door een laag roet op de voor- en achterzijde. Er is los roet neergedaald op bovenranden van de lijst en er is schade ontstaan door extreme fluctuaties in de relatieve luchtvochtigheid. Het roet heeft zich aan het oppervlak gehecht. Ook bluswater heeft zijn sporen achter gelaten en op enkele plekken het (ongeverniste) verfoppervlak aangetast.

Bij dit schilderij zijn de roet- en vuillaag in twee stadia van het verfoppervlak verwijderd. Loszittende verfdeeltjes zijn vastgezet waarna de lacunes in de verflaag zijn gevuld en de vullingen geretoucheerd. Roet, vuil en stof zijn van de achterzijde en de lijst verwijderd. Door de extreme fluctuaties in temperatuur en relatieve luchtvochtigheid was de spanning van het doek slecht. Deze is verbeterd waarna het schilderij conserverend is ingelijst (info) en voorzien van een achterkantbescherming.

Adriaen Brouwer, twee panelen met interieur

Restauratie en onderzoek.
Beide panelen van Adriaen brouwer zijn volledig gerestaureerd; het oppervlaktevuil en vernis zijn verwijderd waarna de schilderijen zijn voorzien van een nieuwe, stabiele vernislaag.
Naast de restauratie is ook onderzoek uitgevoerd naar het pigmentgebruik van Adriaen Brouwer op beide panelen. Hiervoor is een draagbare röntgenfluorescentie spectrometer gebruikt (pXRF). Dit is een non-destructieve techniek waarbij kort gezegd met röntgenstraling de atomen in de verflaag worden bepaald. De gemeten elementen kunnen herleid worden tot pigmenten.
Na interpretatie van de gegevens blijkt dat Adriaen Brouwer op beide panelen gebruik heeft gemaakt van een calciumcarbonaat (krijt-lijm) grondering, vermoedelijk een imprimatura van loodwit vermengd met olie, loodwit als pigment, ijzeroxide aardepigmenten in verschillende kleuren en indigo als blauw pigment.

Claude Monet, "De Voorzaan en de Westerhem"

Er is, voor de aankoop van het schilderij, een conditierapport opgemaakt. Na de aankoop is materiaaltechnischonderzoek (pXRF) gedaan en is een uitgebreide toestandbeschrijving van de huidige materiële staat gemaakt.
Op advies van ons atelier is door het museum besloten om de gewone inlijsting om te zetten naar een meer beschermende inlijsting, de microklimaatlijst.

> Website Zaans Museum