Methode van verbeterde inlijsting
De inlijsting van doeken en panelen volgens de laatste onderzoeken. De materialen
welke bij de inlijsting gebruikt worden dienen het schilderij, het paneel en de lijst niet aan te tasten. De hier gekozen materialen zijn alle oxidatie- en zuurvrij.
De beugels zijn van aluminium van een bepaald formaat, deze zijn per object op maat te buigen en kunnen, per lengte, tot een bepaald niveau veren. De beugels houden het paneel of spieraam op zijn plaats maar mogen geen druk uitoefenen zoals bijvoorbeeld de veelal gebruikte stalen veren doen (stalen veren oxideren!). Voor panelen worden meestal de beugels van 11 cm. toegepast, omdat deze de meeste veerkracht hebben. Panelen reageren op de fluctuaties van de relatieve vochtigheid door meer of minder krom te trekken. Deze bewegingen mogen niet geremd worden door de panelen stevig in te lijsten, het paneel zou daardoor kunnen barsten of breken.
Met blokjes balsahout of evazote wordt de ruimte tussen de lijst en het schilderij/paneel opgevuld, zodat deze niet kan schuiven. De blokjes zijn zacht, een paneel of spieraam kan daardoor gewoon uitzetten of krimpen.
In de lijstsponning wordt een laag museumvilt aangebracht ter bescherming van de verf- en vernislagen.
Een
achterkantbescherming beschermt een paneel of doek tegen mechanische beschadigingen, stof en klimaatveranderingen. Kapaline bestaat uit een polyurethaan schuimmateriaal met aan 2 zijden een laag gebufferd karton. Deze platen hebben een isolerende werking waardoor een snelle fluctuatie van temperatuur en/of relatieve vochtigheid wordt opgevangen (bufferende werking). Een achterkantbescherming mag pas aangebracht worden als de achterzijde stof- en schimmelvrij is.
Het is niet goed voor een schilderij als de onderkant van de lijst direct tegen de muur hangt. De luchtstroom langs de muur dient niet onderbroken te worden vanwege klimaatinvloeden en stof. Blokjes als afstandhouders worden links- en rechtonder aan de lijst gemonteerd.
Bij een verantwoorde inlijsting behoort ook een goed ophangsysteem. Er zijn verschillende ophangsystemen, in ieder geval dient het ophangsysteem oxidatie-vrij te zijn en voldoende stevig.
De hier beschreven en getoonde methode is niet per definitie een standaard voor alle objecten, per object dient telkens bekeken te worden wat de beste methode is. Vooral bij panelen komt het op de juiste inlijsting aan.
Schilderij op doek
detail A: montage van het doek in de lijst
detail B: montage van de achterkantbescherming op het raam
detail A (2)
Voor labels zie detail A1
4. | Het museumvilt is driedubbel geplakt om een brug te vormen waardoor het beschilderde doek niet door de aluminiumbeugel onder druk gezet of beschadigd wordt. Dit lukt vaak ook met een extra buiging van de beugel. |
dubbele spieën zekeren
1. | spieraam |
2. | geboorde gaatjes: 1 mm. |
3. | polyamidedraad(nylon): 0,35 mm. |
De draad loopt door de gaatjes en is aan elkaar verbonden door niet-loslatende knopen. Doordat de spieën aan elkaar verbonden zijn kunnen zij niet loskomen, het raam kan nog wel uitgespied worden.
spieën zekeren bij tussenlat/kruislat
1. | spieraam met tussenlat. |
2. | geboorde gaatjes: 1 mm. |
3. | polyamidedraad(nylon): 0,35 mm. |
De draad loopt om de kruislat en door het gat van de spie en is aan elkaar met een niet loslatende knoop verbonden. De spie kan er niet uitvallen maar er kan wel uitgespied worden.
een enkele spie zekeren
1. | spieraam met tussenlat. |
2. | geboorde gaatjes: 1 mm. |
3. | polyamidedraad(nylon): 0,35 mm. |
De draad loopt door het spiegat in het spieraam en door het spiegaatje en is aan elkaar verbonden door een niet-loslatende knoop. De spie kan er niet uitvallen maar er kan wel uitgespied worden.
schildering op paneel
detail C: montage van het paneel in de lijst en achterkantbescherming
In enkele gevallen komt het voor dat, door bijvoorbeeld de kwetsbaarheid van een schilderij of bruikleenverkeer, een microklimaatlijst gewenst is. Dit is een inlijsting waarbij het schilderij aan de achterzijde en de voorzijde wordt beschermd en luchtdicht is ingelijst. Hiermee wordt bescherming geboden tegen de invloed van ultraviolette straling en fluctuaties in de relatieve luchtvochtigheid, het vermindert trillingen van het doek en de kans op het ontstaan van mechanische beschadigingen.
Bij het monteren dient een microklimaat onderdeel aan het schilderij en de lijst te worden aangepast, dit varieert per object.
Schilderijen kunnen niet zonder meer in een microklimaatlijst worden ingelijst. Het schilderij, de lijst en overige materialen dienen enkele weken onder optimale klimaatomstandigheden (20°C en RH 50%) te zijn ondergebracht.
De gebruikte materialen mogen het schilderij, het paneel en de lijst niet aantasten. Als bescherming aan de voorzijde wordt speciaal gelaagd glas toegepast met een coating die spiegeling minimaliseert en bescherming biedt tegen ultraviolette straling.
Voor informatie en voorbeelden die als gevolg door verouderde of verkeerde inlijstmethodes zijn ontstaan kunt u terecht op de pagina
inlijsting schilderijen schade.